Η ιστορία πίσω από τα εβραϊκά έγγραφα που ζήτησε ο Μητσοτάκης από τον Πούτιν (audio)

Θεοδώρα Καρακιουλάχ || karakioulacch@gmail.com

Οι Ναζί φόρτωσαν στα τρένα και τα αρχεία των εβραϊκών κοινοτήτων απ όλη την Ελλάδα τα οποία μετέφεραν στο Βερολίνο. Την άνοιξη του 1945 άντρες του σοβιετικού στρατού μετά την κατάληψη του Βερολίνου εντόπισαν χιλιάδες φακέλους και κιβώτια με έγγραφα σε εγκαταλελειμμένα τρένα και τα μετέφεραν στη Μόσχα.

Πρόκειται για πολύτιμα έγγραφα, αλληλογραφίες με άλλα κράτη, κειμήλια, έγγραφα που προοριζόταν για κοινωνικές και πολιτισμικές δραστηριότητες και σημαντικό υλικό της εβραϊκής κοινότητας στη Θεσσαλονίκη και αλλού.

Στην πρόσφατη διμερή συνάντηση που είχαν στο Σότσι ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και ο πρόεδρος της Ρωσικής Ομοσπονδίας, Βλαντιμίρ Πούτιν μεταξύ άλλων συζήτησαν το θέμα της επιστροφής των εβραϊκών εγγράφων που βρίσκονται στη Μόσχα, με τον Ρώσο πρόεδρο να κάνει γνωστή την πρόθεση του να επιστρέψουν τα έγγραφα στην Ελλάδα.

Συγκίνηση προκάλεσε η γνωστοποίηση για την επιστροφή των εγγράφων στην Εβραϊκή κοινότητα, σύμφωνα με τον πρόεδρο της Ισραηλίτικης κοινότητας Θεσσαλονίκης, Δαυίδ Σαλτιέλ ο οποίος μίλησε στο μεσημεριανό μαγκαζίνο του Ράδιο Θεσσαλονίκη και τη Θεοδώρα Καρακιουλάχ.

«Καμία κυβέρνηση δεν έχει καταφέρει ως σήμερα να επιστραφούν αυτά τα αρχεία. Όλοι οι Εβραίοι είναι συγκινημένοι γιατί είναι από τα λίγα πράγματα τα οποία θυμίζουν την παρουσία των Ελλήνων Εβραίων στην Ελλάδα, είναι ιστορικά ντοκουμέντα, είναι αλληλογραφίες με το κράτος, βαφτίσεις, περιτομές. Είναι αρκετό υλικό, νομίζω (γεμίζει) ένα γραφείο. Η κοινότητα της Θεσσαλονίκης ήταν η πιο μεγάλη κοινότητα, οπότε πάντα είχε ένα οργανωμένο σύστημα, διατηρούσε αρχεία. Είμαστε όλοι πολύ συγκινημένοι με την δήλωση του Πούτιν και πραγματικά με την ανέγερση του μουσείου Ολοκαυτώματος, θα είναι αυτό ένα μεγάλο κεφάλαιο όπου ερευνητές θα μπορέσουν να ερευνήσουν τα αρχεία».

Ανάλογες προσπάθειες για τον επαναπατρισμό των εγγράφων έγιναν το 2000 από τον τότε Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Κωστή Στεφανόπουλο αλλά και από την Ισραηλίτικη κοινότητα, η οποία απέστειλε στη Μόσχα τον ερευνητή Πωλ Χάουαρντ έτσι ώστε να πιστοποιήσει την αυθεντικότητά τους. Παρόλο που ο ερευνητής πιστοποίησε ότι ανήκουν στην εβραϊκή κοινότητα, τα έγγραφα δεν επέστρεψαν πίσω.

«Η επιστροφή των εγγράφων είναι σαν να έρχεσαι σε επαφή με όλους αυτούς που χάθηκαν, είναι ιστορία, όχι μόνο των Εβραίων αλλά και όλης της Ελλάδας αυτή την μαύρη περίοδο της κατοχής. Αυτό που έγινε ήταν ένα τραγικό έγκλημα και η επιστροφή των εγγράφων έχει συγκινήσει τον εβραϊκό πληθυσμό διότι είναι σαν έρχεται κάποιος που ήταν χαμένος και επιστρέφει στην πατρίδα» συμπληρώνει ο κος Σαλτιέλ.

Ακούστε το απόσπασμα της εκπομπής εδώ: