Μετά από τέσσερις δεκαετίες ένοπλης σύγκρουσης, το Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν (PKK) ανακοίνωσε την απόφασή του να αφοπλιστεί και να διαλυθεί, ανταποκρινόμενο σε έκκληση του φυλακισμένου ηγέτη του, Αμπντουλάχ Οτσαλάν. Η απόφαση αυτή σηματοδοτεί μια ιστορική καμπή στην κουρδική υπόθεση και τις σχέσεις με την Τουρκία.

Η γέννηση του PKK και η άνοδος του Οτσαλάν

Το PKK ιδρύθηκε στις 27 Νοεμβρίου 1978 στο χωριό Φις, κοντά στο Λίτσε της επαρχίας Ντιγιαρμπακίρ, από τον Αμπντουλάχ Οτσαλάν και άλλους έξι ιδρυτές. Αρχικά, το κόμμα είχε μαρξιστικό-λενινιστικό προσανατολισμό και στόχευε στη δημιουργία ενός ανεξάρτητου κουρδικού κράτους. Η πρώτη ένοπλη επίθεση πραγματοποιήθηκε τον Αύγουστο του 1984, σηματοδοτώντας την έναρξη μιας μακρόχρονης σύγκρουσης με το τουρκικό κράτος.

Ο Οτσαλάν γεννήθηκε στις 4 Απριλίου 1948 στο Ομέρλι της Τουρκίας. Σπούδασε πολιτικές επιστήμες στο Πανεπιστήμιο της Άγκυρας, όπου ανέπτυξε τις πολιτικές του ιδέες και δραστηριοποιήθηκε σε αριστερές φοιτητικές οργανώσεις. Το 1979, αναγκάστηκε να καταφύγει στη Συρία λόγω πολιτικών διώξεων, όπου και συνέχισε την οργάνωση του PKK.

Η ένοπλη σύγκρουση μεταξύ του PKK και του τουρκικού κράτους διήρκεσε πάνω από τέσσερις δεκαετίες. Ο απολογισμός ήταν δεκάδες χιλιάδες νεκρούς και εκτεταμένες καταστροφές, ιδιαίτερα στις κουρδικές περιοχές της νοτιοανατολικής Τουρκίας. Το PKK χαρακτηρίστηκε τρομοκρατική οργάνωση από την Τουρκία, τις ΗΠΑ και την ΕΕ.

Από την άνοδο στην πτώση

Τον Φεβρουάριο του 1999, ο Οτσαλάν συνελήφθη στο Ναϊρόμπι της Κένυας από τουρκικές μυστικές υπηρεσίες και μεταφέρθηκε στην Τουρκία, όπου καταδικάστηκε σε θάνατο για προδοσία. Η ποινή του μετατράπηκε σε ισόβια κάθειρξη το 2002, μετά την κατάργηση της θανατικής ποινής στην Τουρκία. Έκτοτε, κρατείται στο νησί Ιμραλί στη Θάλασσα του Μαρμαρά.

Παρά την κράτησή του, ο Οτσαλάν συνέχισε να επηρεάζει τις εξελίξεις, προωθώντας την ιδέα της «δημοκρατικής συνομοσπονδίας» ως εναλλακτική λύση για την κουρδική αυτονομία εντός της Τουρκίας. Το 2013, ξεκίνησαν ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις μεταξύ του τουρκικού κράτους και του PKK, οι οποίες όμως κατέρρευσαν το 2015.

Τον Φεβρουάριο του 2025, ο Οτσαλάν, μέσω επιστολής που διαβάστηκε δημόσια, κάλεσε το PKK να αφοπλιστεί και να διαλυθεί, υποστηρίζοντας ότι οι πολιτικές συνθήκες έχουν αλλάξει και ότι η ένοπλη πάλη δεν είναι πλέον απαραίτητη. Αυτή η έκκληση αποτέλεσε την αφετηρία για την απόφαση του PKK να τερματίσει την ένοπλη δράση του. Η φωνή του ήρθε μέσα από τις σιδερόφρακτες πύλες του Ιμραλί, 26 χρόνια μετά τη σύλληψή του.

Η απόφαση για διάλυση και οι προοπτικές για ειρήνη

Στις αρχές Μαΐου 2025, το PKK ανακοίνωσε επίσημα την απόφασή του να διαλυθεί και να αφοπλιστεί, μετά από συνέδριο που πραγματοποιήθηκε στα σύνορα Ιράκ-Ιράν. Η διαδικασία αφοπλισμού αναμένεται να διαρκέσει τρεις έως τέσσερις μήνες, με επίβλεψη από τουρκικές και διεθνείς αρχές. Οι μαχητές του PKK θα παραδώσουν τα όπλα τους σε καθορισμένα σημεία στην Τουρκία, το Ιράκ και τη Συρία. Παράλληλα προβλέπεται η επανένταξη των μελών χωρίς σοβαρά αδικήματα στην κοινωνία.

Η τουρκική κυβέρνηση χαιρέτισε την απόφαση ως βήμα προς την ειρήνη και τη δημοκρατία. Ωστόσο, η επιτυχία της διαδικασίας εξαρτάται από την ειλικρινή εφαρμογή των συμφωνιών και την αντιμετώπιση των αιτημάτων της κουρδικής κοινότητας για πολιτικά και πολιτιστικά δικαιώματα.

Η απόφαση του PKK να διαλυθεί και να αφοπλιστεί αποτελεί ιστορική εξέλιξη για την Τουρκία και την κουρδική κοινότητα. Η έκκληση του Αμπντουλάχ Οτσαλάν για ειρηνική επίλυση του κουρδικού ζητήματος ανοίγει τον δρόμο για μια νέα εποχή διαλόγου και συμφιλίωσης. Η επιτυχία αυτής της διαδικασίας θα εξαρτηθεί από την πολιτική βούληση όλων των εμπλεκόμενων πλευρών και την ειλικρινή δέσμευση για την προώθηση της δημοκρατίας και των ανθρώπινων δικαιωμάτων.