Απέναντι από τον Λευκό Πύργο, το απόλυτο χαρακτηριστικό γνώρισμα της Θεσσαλονίκης, ένα άλλο κτίριο, εντυπωσιακής για τα ελληνικά δεδομένα κατασκευής, τραβά τα βλέμματα και προκαλεί τον θαυμασμό όσων βρίσκονται στο κέντρο της πόλης…
Είναι ο Πύργος του ΟΤΕ. Ο επιβλητικός πύργος τηλεπικοινωνιών, που δικαίως έχει χαρακτηριστεί ως τοπόσημο της Θεσσαλονίκης. Υψώνεται αγέρωχος σαν να «παρατηρεί» όλο το κέντρο της Θεσσαλονίκης, ενώ ταυτόχρονα διακρίνεται από όλα τα σημεία του.
Ακόμη και τη νύχτα τα φώτα στην κορυφή της κεραίας του τον κάνουν να ξεχωρίζει.
Ο σχεδιασμός του, που ακόμη και σήμερα προκαλεί εντύπωση, αποτέλεσε πρότυπο ελληνικής αρχιτεκτονικής για την εποχή του και κατάφερε να γίνει ο πυρήνας κτιριακού εκσυγχρονισμού της πόλης με τον μοντέρνο σχεδιασμό του.
Η ιστορία του Πύργου του ΟΤΕ
Ήταν αρχές του 1969 όταν η τότε διοίκηση της Διεθνούς Εκθέσεως Θεσσαλονίκης παραχώρησε στην κρατική τηλεπικοινωνία (ΟΤΕ) μια έκταση 435 τ.μ κοντά στη σημερινή Νότια Πύλη, σε ένα από τα κεντρικότερα σημεία των εγκαταστάσεών της. Εκεί επρόκειτο να κατασκευαστεί ένας χώρος – εκθετήριο, όπου θα παρουσιάζονταν οι νέες τεχνολογίες τηλεπικοινωνίας και τα νέα προϊόντα της εποχής στους επισκέπτες.
Η διοίκηση της Έκθεσης, μάλιστα, συμφώνησε να κατασκευαστεί εκεί ένα κτίσμα με δαπάνες του ΟΤΕ και υπέγραψε εκμίσθωση για 30 χρόνια χωρίς ενοίκιο, όπως προκύπτει από το αρχείο της Τεχνικής Υπηρεσίας της ΔΕΘ.
Ο αρχιτέκτονας Αλέξανδρος Αναστασιάδης εμπνεύστηκε αυτόν τον πύργο με τις λεπτομέρειες που έχει σήμερα και απέσπασε διθυραμβικά σχόλια για τα σχέδια που κατέθεσε. Ακόμη μεγαλύτερη εντύπωση προκάλεσε η αρχιτεκτονική πρόταση για τον 4ο όροφο του κτίσματος να γίνει περιστρεφόμενος.
Τα σχέδια του πολιτικού μηχανικού Α. Αγγελίδη εγκρίθηκαν και η υλοποίηση άρχισε αμέσως. Μέσα σε λίγους μήνες ο Απόστολος Αλεξόπουλος με την τεχνική του εταιρεία (μετέπειτα ΔΟΜΟΤΕΧΝΙΚΗ) κατάφερε να ολοκληρώσει το πρώτο μέρος του πύργου, με τον πρώτο όροφο να στέκεται στη βάση του κτίσματος σαν … διαστημόπλοιο.
Το κτίσμα ετοιμάστηκε και παρουσιάστηκε στα εγκαίνια της 34ης Διεθνούς Εκθέσεως το 1969, καθηλώνοντας τους χιλιάδες επισκέπτες της διοργάνωσης από όλα τα μέρη της Ελλάδας και όχι μόνο. Μέσα σε 18 μήνες ολοκληρώθηκε πλήρως ο Πύργος του ΟΤΕ και στα μέσα του 1970 η Θεσσαλονίκη απέκτησε τον πρώτο πύργο τηλεπικοινωνιών. Όπως αναφέρει ο Δημήτρης Κουρκουρίδης στη Διδακτορική του Διατριβή (2021), κατά τη λειτουργία του το 1970 εξέπεμπε κοινός τηλεοπτικός σταθμός της ΔΕΘ και του ΟΤΕ κατά τη διάρκεια της ΔΕΘ.
Το 1971 πάντως μεταδόθηκαν οι πρώτες εκπομπές της Ελληνικής Κρατικής Τηλεόρασης σε άσπρο και μαύρο.
Ένα σύγχρονο «σήμα κατατεθέν» της πόλης
O Πύργος του ΟΤΕ, ύψους 72,4 μέτρων (ύψος κτίσματος 44,20 μ. και μεταλλικού ιστού 28,20 μ.), με 166 σκαλιά που οδηγούσαν στη κορυφή του, πλέον ήταν έτοιμος και άνοιξε οριστικά τις πύλες του για το κοινό.
Στο 4ο επίπεδο δημιουργήθηκε χώρος καφετέριας με περιστρεφόμενο δάπεδο, δίνοντας την ευκαιρία στους επισκέπτες του να κάνουν μία πλήρη περιστροφή σε 46 μέχρι 60 λεπτά.
Χιλιάδες ήταν οι Θεσσαλονικείς και οι επισκέπτες που πέρασαν από αυτήν την αίθουσα της καφετέριας για να θαυμάσουν από ψηλά όλη την πόλη, θέαμα υπέροχο από όποιο σημείο και αν καθόταν κανείς, λόγω περιστροφής.
Μετά από 18 χρόνια λειτουργίας (το 1988), μια βλάβη στον μηχανισμό σταμάτησε απότομα την περιστροφή. Μέχρι το 2005 το 4ο επίπεδο του πύργου παρέμεινε ακίνητο, ωστόσο επαναλειτούργησε με την ανακαίνιση του συνόλου του κτίσματος.
Το 1988 ήταν και η χρόνια που στεγάστηκε στον Πύργο του ΟΤΕ το Ράδιο Θεσσαλονίκη 94.5, με στούντιο στο 3ο επίπεδο και γραφεία στον 1ο και 3ο όροφο μέχρι το 2010.
Η ανακαίνιση
Το ενοικιαστήριο συμβόλαιο με τον ΟΤΕ έληξε το 2000 και πέρασε στην ιδιοκτησία της ΔΕΘ, που ανέλαβε και την απόλυτη χρήση του Πύργου του ΟΤΕ. Στη συνέχεια όμως νοικιάστηκε εκ νέου στον ΟΤΕ με νέους όρους, πιο συμφέροντες για την ιδιοκτήτρια ΔΕΘ και πιο αυστηρούς για τον ενοικιαστή και με τη νέα σύμβαση να έχει ημερομηνία λήξης το 2024! Μέσα από τη νέα σύμβαση κρίθηκε απαραίτητη η ανακαίνιση του Πύργου για λόγους ασφαλείας, η οποία συμφωνήθηκε το 2003 και πραγματοποιήθηκε το 2005 με δαπάνες κατά 50% από τη ΔΕΘ, όπως προκύπτει από τα στοιχεία της Τεχνικής Υπηρεσίας της ΔΕΘ.
Μέχρι σήμερα βρίσκεται στο κέντρο του ενδιαφέροντος όλων των επισκεπτών. Μάλιστα πρόσφατα προσέλκυσε το ενδιαφέρον και ξένων παραγωγών ταινίας, ενώ τα τελευταία χρόνια πρωταγωνιστεί στα σενάρια ασκήσεων για τις ομάδες των ΕΚΑΜ της αστυνομίας κατά τη διάρκεια των διοργανώσεων των Διεθνών Εκθέσεων .
Ο Πύργος του ΟΤΕ θα συνεχίσει να υπάρχει και μετά την ανάπλαση της ΔΕΘ, όπως προβλέπεται στο νέο σχέδιο. Μάλιστα θα αναδειχθεί ακόμη περισσότερο με τη δημιουργία χώρου πρασίνου.
ΙΝFΟ 1
Το 1956 είχε εγκαινιαστεί ο πρώτος πύργος τηλεόρασης στον κόσμο στη Στουτγάρδη (217 μέτρα με καφέ και εστιατόρια στο εσωτερικό του ) έπειτα από 20 μήνες εργασιών. Είναι πολύ πιθανόν να αποτέλεσε πηγή έμπνευσης, άλλωστε οι τάσεις τις εποχής ακολουθούσαν τα γερμανικά πρότυπα .
ΙΝFΟ 2
Ο Πύργος στο Ταλίν της Εσθονίας ολοκληρώθηκε τον Σεπτέμβριο του 1975, είχε κατασκευαστεί με άλλους όρους και για μοναδικό σκοπό την εκπομπή τηλεοπτικού σήματος, έχοντας συγκεντρώσει τη δουλειά 32 κατασκευαστικών εταιρειών.
ΙΝFΟ 3
Το 1968 μπήκαν τα θεμέλια και του Πύργου Αθηνών με προδιαγραφές καθημερινής λειτουργίας, αποτελώντας το υψηλότερο κτίριο της πρωτεύουσας
ΠΗΓΗ:
Κουρκουρίδης Δ., (2021): «Κοινωνικοχωρικές Διαστάσεις των Εκθέσεων, Πόλη και Αλληλεπιδραστικές Δυναμικές: Η Περίπτωση της Θεσσαλονίκης», Διδακτορική Διατριβή, Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας και Ανάπτυξης, Πολυτεχνική Σχολή, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
Τα σχόλια είναι απενεργοποιημένα.