Read the article in English

Αυτές οι αναδυόμενες τεχνολογίες (Τεχνολογία AI και Blockchain), προσφέρουν καινοτόμες λύσεις σε μακροχρόνιες προκλήσεις, από την αναποτελεσματικότητα της διακυβέρνησης και τη διαφθορά έως τον οικονομικό αποκλεισμό, τις ανεπαρκείς υποδομές και τα υπανάπτυκτα συστήματα υγείας και εκπαίδευσης. Όταν εφαρμόζονται στρατηγικά, η τεχνητή νοημοσύνη και η αλυσίδα μπλοκ μπορούν να προωθήσουν τη βιώσιμη ανάπτυξη, να ενδυναμώσουν τις κοινότητες και να υποστηρίξουν την επίτευξη των στόχων βιώσιμης ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών (ΣΒΑ).

Κατανόηση της AI και της blockchain

Η τεχνητή νοημοσύνη αναφέρεται σε συστήματα ή μηχανές που μιμούνται την ανθρώπινη νοημοσύνη για την εκτέλεση εργασιών και μπορούν να βελτιώνονται επαναληπτικά με βάση τις πληροφορίες που συλλέγουν. Η ΤΝ καλύπτει διάφορα υποπεδία, όπως η μηχανική μάθηση, η επεξεργασία φυσικής γλώσσας, η ρομποτική και η όραση υπολογιστών. Από την άλλη πλευρά, η αλυσίδα μπλοκ (blockchain) είναι ένα αποκεντρωμένο ψηφιακό βιβλίο που καταγράφει τις συναλλαγές σε πολλούς υπολογιστές, έτσι ώστε οι καταγεγραμμένες εγγραφές να μην μπορούν να τροποποιηθούν αναδρομικά.

Όταν χρησιμοποιούνται σε συνδυασμό, οι τεχνολογίες αυτές μπορούν να προσφέρουν διαφάνεια, εμπιστοσύνη, αυτοματοποίηση και λήψη αποφάσεων βάσει δεδομένων σε πρωτοφανή κλίμακα.

Εφαρμογές και οφέλη για τη βιώσιμη ανάπτυξη

1. Ενίσχυση της διακυβέρνησης και της διαφάνειας

Η διαφθορά και η έλλειψη διαφάνειας αποτελούν σημαντικά εμπόδια για τη βιώσιμη ανάπτυξη σε πολλές αναπτυσσόμενες χώρες. Η αμετάβλητη και αποκεντρωμένη φύση της αλυσίδας μπλοκ μπορεί να φέρει διαφάνεια στα δημόσια αρχεία, στις διαδικασίες προμηθειών και στη διανομή βοήθειας. Για παράδειγμα, οι κυβερνήσεις μπορούν να αναπτύξουν πλατφόρμες βασισμένες σε blockchain για την καταγραφή της ιδιοκτησίας γης, την παρακολούθηση των δημόσιων δαπανών και τη διασφάλιση ότι οι κοινωνικές παροχές φθάνουν στους προβλεπόμενους αποδέκτες χωρίς διαρροές ή απάτες.

Η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να το συμπληρώσει αυτό αναλύοντας τεράστια σύνολα δεδομένων για τον εντοπισμό μοτίβων διαφθοράς ή αναποτελεσματικότητας στη δημόσια διοίκηση. Η προγνωστική ανάλυση μπορεί να βοηθήσει τις κυβερνήσεις να εντοπίσουν και να μετριάσουν τους κινδύνους πριν υλοποιηθούν, προωθώντας τη λογοδοσία και την υπεύθυνη διακυβέρνηση.

2. Χρηματοοικονομική ένταξη και ψηφιακή οικονομία

Σημαντικό ποσοστό των ανθρώπων στις αναπτυσσόμενες χώρες παραμένει χωρίς τραπεζικό λογαριασμό ή με χαμηλό τραπεζικό λογαριασμό. Τα κρυπτονομίσματα που βασίζονται στην αλυσίδα μπλοκ και οι πλατφόρμες αποκεντρωμένης χρηματοδότησης (DeFi) μπορούν να προσφέρουν ασφαλείς, χαμηλού κόστους χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες σε πληθυσμούς που δεν έχουν πρόσβαση σε παραδοσιακές τράπεζες. Τα πορτοφόλια blockchain που βασίζονται σε κινητά τηλέφωνα επιτρέπουν στους χρήστες να στέλνουν και να λαμβάνουν χρήματα, να λαμβάνουν μικροδάνεια και ακόμη και να κερδίζουν τόκους χωρίς την ανάγκη επίσημης τραπεζικής υποδομής.

Η τεχνητή νοημοσύνη ενισχύει αυτό, επιτρέποντας την έξυπνη βαθμολόγηση της πίστωσης, την ανίχνευση απάτης και τις εξατομικευμένες χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες. Με την ανάλυση εναλλακτικών δεδομένων, όπως η χρήση κινητού τηλεφώνου ή η δραστηριότητα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, η ΤΝ μπορεί να βοηθήσει τους δανειστές να αξιολογήσουν την πιστοληπτική ικανότητα, επεκτείνοντας έτσι την οικονομική πρόσβαση σε όσους προηγουμένως αποκλείονταν.

3. Γεωργία και επισιτιστική ασφάλεια

Η γεωργία παραμένει η ραχοκοκαλιά πολλών αναπτυσσόμενων οικονομιών. Η γεωργία ακριβείας με τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να βελτιστοποιήσει τη φύτευση, την άρδευση και τη συγκομιδή αναλύοντας δορυφορικές εικόνες, δεδομένα καιρού και εδαφικές συνθήκες. Αυτό μπορεί να αυξήσει τις αποδόσεις, να μειώσει τη σπατάλη και να προωθήσει βιώσιμες γεωργικές πρακτικές.
Η αλυσίδα μπλοκ μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη διασφάλιση της ιχνηλασιμότητας των γεωργικών προϊόντων από το αγρόκτημα στο τραπέζι. Αυτό βελτιώνει την ασφάλεια των τροφίμων, μειώνει την απάτη στις αλυσίδες εφοδιασμού και επιτρέπει στους αγρότες να έχουν πρόσβαση σε καλύτερες αγορές αποδεικνύοντας την ποιότητα και την προέλευση των προϊόντων τους. Οι έξυπνες συμβάσεις μπορούν επίσης να αυτοματοποιήσουν τις πληρωμές προς τους αγρότες, μειώνοντας τις καθυστερήσεις και βελτιώνοντας τα μέσα διαβίωσης.

4. Πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη και ποιότητα

Οι αναπτυσσόμενες χώρες συχνά αγωνίζονται με ανεπαρκείς υποδομές υγειονομικής περίθαλψης, υποστελεχωμένες εγκαταστάσεις και έλλειψη ιατρικών δεδομένων. Οι εφαρμογές ΤΝ, όπως τα διαγνωστικά εργαλεία και οι εικονικοί βοηθοί υγείας, μπορούν να γεφυρώσουν αυτά τα κενά παρέχοντας απομακρυσμένες αξιολογήσεις υγείας, αυτοματοποιώντας διοικητικά καθήκοντα και βοηθώντας στη διάγνωση ασθενειών με τη χρήση ανάλυσης εικόνας και μηχανικής μάθησης.

Η αλυσίδα μπλοκ μπορεί να διασφαλίσει την ασφάλεια και τη διαλειτουργικότητα των αρχείων υγείας. Οι ασθενείς μπορούν να έχουν ένα ασφαλές, φορητό και αμετάβλητο αρχείο του ιστορικού υγείας τους, το οποίο μπορεί να μοιραστεί με οποιονδήποτε πάροχο. Επιπλέον, το blockchain μπορεί να εξορθολογήσει τις αλυσίδες ιατρικού εφοδιασμού, αποτρέποντας την είσοδο πλαστών φαρμάκων στο σύστημα και διασφαλίζοντας την αποτελεσματική διανομή βασικών φαρμάκων

5. Εκπαίδευση και ανάπτυξη δεξιοτήτων

Η εκπαίδευση είναι θεμελιώδης για τη μακροπρόθεσμη βιώσιμη ανάπτυξη, αλλά η πρόσβαση και η ποιότητα παραμένουν σημαντικές προκλήσεις στις αναπτυσσόμενες χώρες. Εργαλεία που λειτουργούν με τεχνητή νοημοσύνη μπορούν να προσφέρουν εξατομικευμένες μαθησιακές εμπειρίες, να προσαρμόζουν το περιεχόμενο με βάση την πρόοδο των μαθητών και να προσφέρουν εικονικούς καθηγητές για την υποστήριξη των εκπαιδευτικών και των μαθητών.

Η αλυσίδα μπλοκ μπορεί να υποστηρίξει την πιστοποίηση και την επαλήθευση των εκπαιδευτικών προσόντων, διασφαλίζοντας ότι τα διπλώματα και τα πιστοποιητικά είναι απαραβίαστα και μπορούν εύκολα να μοιραστούν. Αυτό μειώνει τους δόλιους ισχυρισμούς και επιτρέπει στους εκπαιδευόμενους να παρουσιάζουν τα επιτεύγματά τους με αξιόπιστο και φορητό τρόπο, ανοίγοντας παγκόσμιες ευκαιρίες.

Προκλήσεις και προβληματισμοί

Παρά τις τεράστιες δυνατότητές τους, η ανάπτυξη της ΤΝ και της αλυσίδας μπλοκ στις αναπτυσσόμενες χώρες δεν είναι χωρίς προκλήσεις:

– Ψηφιακή υποδομή: Πολλές περιοχές δεν διαθέτουν την απαραίτητη συνδεσιμότητα στο διαδίκτυο, το υλικό και την ηλεκτρική ενέργεια για την υποστήριξη αυτών των τεχνολογιών.

– Απόρρητο δεδομένων και δεοντολογία: Τα συστήματα AI εξαρτώνται από δεδομένα, εγείροντας ανησυχίες σχετικά με την ιδιωτικότητα, τη συγκατάθεση και την πιθανή κατάχρηση. Τα δεοντολογικά πλαίσια πρέπει να καθοδηγούν την εφαρμογή.

– Έλλειψη δεξιοτήτων: Στις περισσότερες αναπτυσσόμενες χώρες υπάρχει έλλειψη επαγγελματιών με εξειδίκευση στην τεχνητή νοημοσύνη και την αλυσίδα μπλοκ (blockchain). Η ανάπτυξη ικανοτήτων και η εκπαίδευση είναι απαραίτητες.

– Κόστος και επεκτασιμότητα: Το υψηλό αρχικό κόστος επένδυσης και συντήρησης μπορεί να εμποδίσει την υιοθέτηση, ιδίως για τις μικρές επιχειρήσεις και τις αγροτικές κοινότητες.

– Ρυθμιστικά πλαίσια: Η απουσία σαφών κανονισμών μπορεί να ανακόψει την καινοτομία ή να οδηγήσει σε κατάχρηση. Οι κυβερνήσεις πρέπει να βρίσκουν ισορροπία μεταξύ της δυνατότητας καινοτομίας και της προστασίας των δημόσιων συμφερόντων.

Μελέτες περίπτωσης και αντίκτυπος στον πραγματικό κόσμο

Αρκετά αναπτυσσόμενα έθνη πειραματίζονται ήδη με την ΤΝ και την αλυσίδα μπλοκ με ενθαρρυντικά αποτελέσματα:

– Η Ρουάντα εφάρμοσε blockchain για την παρακολούθηση της αλυσίδας εφοδιασμού του τανταλίου, ενός ορυκτού που χρησιμοποιείται στα ηλεκτρονικά, εξασφαλίζοντας ηθική προμήθεια και διαφάνεια.

– Η Ινδία χρησιμοποιεί AI για την παρακολούθηση των καλλιεργειών και blockchain για το κτηματολόγιο, το οποίο μειώνει τις διαφορές και βελτιώνει την πρόσβαση των αγροτών σε πιστώσεις.

– Η πλατφόρμα M-Pesa της Κένυας που βασίζεται σε κινητά τηλέφωνα, αν και δεν βασίζεται σε blockchain, θέτει τις βάσεις για αποκεντρωμένα χρηματοπιστωτικά συστήματα. Οι αναδυόμενες νεοσύστατες επιχειρήσεις blockchain βασίζονται σε αυτό το θεμέλιο.

– Η Γκάνα δοκιμάζει πιλοτικά την καταχώριση τίτλων ιδιοκτησίας γης με βάση το blockchain για την πρόληψη της απάτης και τη διασφάλιση των δικαιωμάτων ιδιοκτησίας.

Ο δρόμος προς τα εμπρός: Πολιτική και συμπράξεις

Για να αξιοποιήσουν η ΤΝ και η αλυσίδα μπλοκ τις δυνατότητές τους στην προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης, η συνεργασία μεταξύ των ενδιαφερομένων φορέων είναι ζωτικής σημασίας. Οι κυβερνήσεις πρέπει να δημιουργήσουν ευνοϊκά περιβάλλοντα μέσω υποστηρικτικών πολιτικών, επενδύσεων σε υποδομές και συμπράξεων δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Οι διεθνείς οργανισμοί, οι ΜΚΟ και ο ακαδημαϊκός κόσμος θα πρέπει να συμβάλουν στην ανάπτυξη ικανοτήτων, την έρευνα και τα ηθικά πλαίσια.
Είναι επίσης ζωτικής σημασίας να διασφαλιστεί ότι οι τεχνολογικές λύσεις είναι ανθρωποκεντρικές και χωρίς αποκλεισμούς. Αυτό σημαίνει τη συμμετοχή των τοπικών κοινοτήτων στη διαδικασία σχεδιασμού και υλοποίησης, την αντιμετώπιση των πολιτισμικών συνθηκών και τη διασφάλιση της προσβασιμότητας για τις γυναίκες, τους φτωχούς και τις περιθωριοποιημένες ομάδες.

Η τεχνητή νοημοσύνη και το blockchain αποτελούν ισχυρά εργαλεία για τον μετασχηματισμό των αναπτυσσόμενων χωρών με την ενίσχυση της διακυβέρνησης, την προώθηση της οικονομικής ένταξης, τη βελτίωση των δημόσιων υπηρεσιών και τη δημιουργία βιώσιμων οικονομικών ευκαιριών. Ενώ οι προκλήσεις παραμένουν, η προσεκτική εφαρμογή που υποστηρίζεται από πολιτικές και συμπράξεις χωρίς αποκλεισμούς μπορεί να ξεκλειδώσει τεράστια αξία. Οι τεχνολογίες αυτές δεν είναι ασημένιες σφαίρες, αλλά όταν ενσωματώνονται σε μια ευρύτερη στρατηγική για τη βιώσιμη ανάπτυξη, μπορούν να αποτελέσουν καταλύτες για ένα πιο δίκαιο και ευημερούν μέλλον.